Bajka w życiu dziecka

W pracy dydaktyczno – wychowawczej z dziećmi i młodzieżą stosuje się różnorodne formy oddziaływań, prowadzące do założonego przez nauczycieli, wychowawców celu. Szczególną rolę zajmuje literatura piękna, zwłaszcza bajki. Bajka ma konstrukcję narracji mówionej głośno nakierowanej na słuchacza, a nie czytelnika. Dziecko słuchając jej musi stale coś sobie wyobrażać, wykorzystywać operacje myślowe, mobilizować swą wyobraźnię twórczą. Musi uporządkować poszczególne elementy, przeżyć, zapamiętać dostrzeżone związki, układy i nieznane dotąd sposoby kojarzenia faktów.

Do świata dziecięcych fantazji łatwiej jest dotrzeć przez symbole, personifikację świata zwierząt lub rzeczy martwych niż przez techniki czysto werbalne. Czasem trudną do przekazania treść „ubiera się” w formę bajkową – dla dziecka staje się zrozumiała i atrakcyjna. Bajki prowokują dzieci do wyrobienia sobie własnej opinii, zwerbalizowania jej i omówienia. Pomagają jednocześnie dzieciom w znalezieniu odpowiedzi na pytania pojawiające się w życiu codziennym, ukierunkowują myśli, porządkują ich własne uczucia, pozwalają wczuć się w motywy zachowań innych ludzi, w ich przeżycia, uczą rozumienia i rozróżniania dobra i zła. Czasami w jakiejś historyjce ukazana jest droga, jaką dzieci mogą pójść, gdy zetkną się z podobnym problemem. W takich „prawdziwych” bajkach idzie o konkretnych ludzi z konkretnymi problemami.

Postacie z bajek mają z reguły wyraziście zarysowane cechy charakteru. Są zdecydowanie dobre lub złe, wyposażone w jednoznaczne cechy: odwagę i męstwo lub nieporadność i lękliwość; szlachetność i wspaniałomyślność lub przebiegłość i chciwość. Losy bohaterów mają przebieg dramatyczny, są pokrzywdzeni, traktowani niesprawiedliwie, poddawani ważnym próbom.

Jest to pomocne dzieciom w zrozumieniu i pokonaniu własnych trudności, lęków, słabości, niepokojów i wskazaniu sposobu ich przezwyciężenia. Czasem utożsamianie się z postacią z bajki pozwala bez lęku spojrzeć na swoje problemy i uczy jak pomagać sobie samemu w trudnych sytuacjach..

W bajkach problemy nie zawsze rozwiązują się w racjonalny sposób, czasami zdarzają się cuda. Jest to korzystne dla dzieci, zwłaszcza młodszych. Wierzą one bowiem w moc czarodziejskiej różdżki, a ma ona faktycznie czarodziejską moc.

Bajka ma wielkie walory terapeutyczne, wytwarzając szczególnie bliski kontakt ze słuchaczami. Jej symbolika i ogromny ładunek emocjonalny działają na uczucia i myśli. Bajki i ich analiza doprowadzają dzieci do konstruktywnych sądów nt. doświadczeń życiowych, w których doznali porażek oraz w określaniu swoich poglądów względem siebie i innych. Ponadto uaktywniają doświadczenia, uczucia i wyobrażenia, pozostające wcześniej w sferze nieświadomości. Uodparniają one również przed atakującymi bodźcami z zewnątrz, obniżają ich moc, umożliwiając tym samym stawianie czoła przeciwnościom. Bajki zatem mogą dodawać odwagi, budzić nadzieję, pocieszać, uzdrawiać.
Ten rozdział zawiera bajki autorskie nauczyciela przedszkola , są one wykorzystywane podczas zajęć dydaktyczno-wychowawczych.